Wat is Hoogbegaafdheid?

Over wat hoogbegaafdheid (of hoëgbegaafdheid, in het Limburgs dialect) is, verschillen de meningen nogal. Er hebben zich dan in de loop der jaren ook verschillende wetenschappers over gebogen en deze wetenschappers hebben dan ook verschillende visies. De algemeen geaccepteerde definitie van hoogbegaafdheid is als volgt:

"Een hoogbegaafde is een snelle en slimme denker, die complexe zaken aankan. Autonoom, nieuwsgierig en gedreven van aard. Een sensitief en emotioneel mens, intens levend. Hij of zij schept plezier in creëren."

Dit komt uit het Delphi-model uit 2007, ontwikkeld door 20 experts op het gebied van hoogbegaafdheid. Zij vonden namelijk dat er in de huidige methodes teveel werd geleund op enkel het hebben van een hoog IQ, terwijl hoogbegaafdheid in hun ogen veel meer is.

Over de verschillende modellen van de verschillende wetenschappers kan dus een en ander gezegd worden.

De volgende modellen worden vaak gebruikt bij onderbouwing van hoogbegaafdheid:

Renzulli en Monks (Monks bouwt verder op het model van Renzulli)
Howard Gardner
Heller
Gagne
Sternberg
Kieboom
Dabrowski
Buijsen-Duran

We zullen van elk van de wetenschappers hun model nader toelichten.

Er wordt ook een onderscheid gemaakt tussen iemand die hoogintelligent wordt genoemd en iemand die hoogbegaafd is. Iemand met een hoge intelligentie, is niet gelijk ook hoogbegaafd. Enkele typische persoonskenmerken en karaktereigenschappen maken dat we over 'hoogbegaafde' mensen spreken. De verschillende modellen geven dat ook nadrukkelijk aan. Iedereen heeft natuurlijk een andere combinatie van deze kenmerken, maar daar zullen we ook verder op in gaan.

Een typische cocktail van deze persoonskenmerken hebben ertoe geleid dat Betts & Neihart (1988/2010) 6 verschillende profielen hebben opgesteld, om tot passende begeleiding en ondersteuning te komen. Een beschrijving van deze profielen vindt u onder het kopje '6 typen hoogbegaafdheid'.